به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) و به نقل از وبسایت فست‌کمپانی، درحالی که آرشیو اینترنت از تصمیم یک دادگاه مبنی بر مسدود کردن جایگزین‌های مجوزهای کتاب‌های دیجیتال تحت نظارت استیناف می‌کند، گزارشی جدید نشان می‌دهد که بزرگترین ناشر جهان ممکن است داده‌های شخصی خوانندگان را به بالاترین قیمت پیشنهادی بفروشد.

از هر ۱۰ آمریکایی سه نفر کتاب دیجیتال می‌خوانند. اکثر این خوانندگان چه به کتاب‌های درسی آنلاین دسترسی داشته باشند و چه جدیدترین کتاب‌های الکترونیکی پرفروش را از کتابخانه عمومی مطالعه کنند، باز هم در معرض حرص و طمع انتشارات بزرگ و از اولویت‌های شرکت‌های بزرگ اینترنتی هستند؛ به‌عنوان مثال کیندل آمازون در سال ۲۰۲۲، ۷۲ درصد از بازار کتابخوان‌های الکترونیکی را در اختیار داشت. این درحالی است که محصولی که شرکت‌های بزرگ فناوری مانند آمازون ارائه می‌دهند کتاب نیست؛ بلکه داده‌های کاربران است.

ناشران بزرگ به شرکت‌های بزرگ فناوری اختیار می‌دهند تا ببینند مخاطب چه مطلبی و از چه طریقی می‌خواند؛ ازجمله کتاب‌هایی با موضوعات حساس مثل کتاب‌های خودمراقبتی بعد از سقط جنین. بدتر از آن، شرکت‌های فناوری و انتشارات درحال جمع‌آوری داده‌های فراتر از عادت‌های خواندن شما هستند. امروزه هیچ قانون فدرالی وجود ندارد که آن‌ها را از نظارت بر افرادی که کتاب‌های دیجیتالی را در سراسر اینترنت می‌خوانند، باز دارد.

اساسنامه کنگره که چند هفته پیش از سوی ائتلافی از گروه‌هایی که دغدغه مسائلی مانند حقوق مدنی، ضدنظارت، ممنوعیت کتاب، عدالت نژادی، عدالت باروری، مهاجر و ضدانحصار را دارند، اعلام کردند نظارت بر خوانندگان یک تهدید متقابل است. این گروه از قانون‌گذاران فدرال می‌خواهند تا آسیب‌های قدرت شرکت‌های بزرگ فناوری و انتشارات را بر دسترسی به کتاب دیجیتال بررسی کنند.

این تحقیق نخستین قدم ضروری برای احیای حق مطالعه بدون نگرانی از استفاده از علایق شما علیه شما است. متأسفانه، وقتی صحبت از کتاب‌های دیجیتالی به میان می‌آید، هنوز حقوق استفاده از آن نقص‌هایی دارد. ایالات متحده هنوز هیچ‌گونه حفاظتی از حریم خصوصی داده‌ها برای جلوگیری از دسترسی به داده‌های شخصی ندارد.

ممکن است نگرانی از اینکه خواندن برخی کتاب‌ها شاید به اطلاعات پزشکی خصوصی خیانت کند، بیهوده باشد. با این حال، در چشم‌انداز تهدیدات حقوقی، اجتماعی و بهداشتی امروزی باید نگران این باشیم که انتشارات بزرگ این اطلاعات را در اختیار عموم قرار دهند و منجر به جرم و خشونت شود.

در عصر هوش مصنوعی، توانایی تجزیه و تحلیل داده‌های خصوصی افراد و استفاده از کل آن برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی روزبه‌روز بیشتر می‌شود. انگیزه‌های بهره‌برداری از داده‌های خوانندگان، قوی‌ترین انگیزه‌هایی است که شرکت‌های بزرگ فناوری تاکنون داشته‌اند.

انتشارات بزرگ نیز قطعاً دغدغه درآمد و دلار دارند؛ اپلیکیشن‌هایی مانند Hoopla داده‌های مرتبط با هویت را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهند؛ بنابراین طبیعی است که به کتابخانه‌های عمومی امیدوار باشیم که حریم خصوصی کاربران را یک حق اساسی براساس یک دموکراسی کارآمد بدانند. در جامعه حقوق بشر، کتابخانه‌ها دربرابر نظارت دولت تحت قانون میهن‌پرستی، مقاومت می‌کنند.

از طرفی انتشارات بزرگ شکایت کرده‌اند که کتابخانه‌ها را از امانت دادن کتاب‌های دیجیتالی بدون نظارت منع کنند و قرار است تا پایان سال بر این حکم تجدیدنظر شود. تا زمانی که این حکم لغو نشود یا قوانین جدیدی تصویب نشود، کتابخانه‌ها راه‌حلی جز صدور مجوز برای کتاب‌های دیجیتالی که احتمالاً پر از نرم‌افزارهای جاسوسی هستند، ندارند.

ما درباره نظارت در کتابخانه‌های عمومی اطلاعات زیادی نداریم زیرا، همان‌طور که گزارش ماه نوامبر از ائتلاف انتشارات علمی و منابع دانشگاهی حکایت دارد، انتشارات بزرگ درباره حفظ حریم خصوصی و نظارت در قراردادهای کتابخانه‌های خود صادق نیستند.

بدون قوانینی برای جلوگیری از آن‌ها، منطقی است انتظار داشته باشیم که برنامه‌های اپلیکیشن‌های کتابخوانی محبوب مانند Hoopla و Libby رفتار مشابهی را پنهان کنند. درحال حاضر، پوچ بودن مجموعه داده‌های آمازون کیندل به خوبی مستند شده و منبعی از کشش فراگیر آمازون در بازار کتاب وجود دارد.

با توجه به اینکه کتابخانه‌ها در صورت تلاش برای ایجاد فضاهای بدون نظارت برای کتاب‌های دیجیتالی از هر جهت با نابودی قانونی روبه‌رو هستند، آینده مطالعه، بسیار مبهم است. قانون‌گذاران باید علاوه بر محافظت از بیماران سقط جنین فوراً تحقیقاتی را از همه خوانندگان در سراسر این کشور آغاز کنند.