جبار رحمانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی، و تمدنی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در آستانه نمایشگاه کتاب تهران، کتاب‌هایی را با موضوع فهم تحولات ایران معرفی کرد. او تاکید کرد که این کتاب‌ها، به فهم بخش‌های مختلف فرهنگ ایرانی کمک می‌کند.
تقابل کاذب سنت و صنعت
این عضو هیئت علمی گفت: مسئله بنیادین کتاب آقای فرهادی با عنوان «صنعت بر فراز سنت یا در برابر آن»، علت دشواری‌های بنیادین در فرهنگ معاصر و مدرن ایران است. او در این کتاب با بررسی انسان‌شناسی توسعه‌نیافتگی، واگیره پیشرفت پایدار و همه‌سویه فرادادی و فتوتی در ایران را شرح می‌دهد و با تفسیری وبری نادرستی تقابل سنت و صنعت و فهم برخاسته از آن را به چالش می‌کشد.
در بی‌دولتی فرهنگ
کتاب آقای جلال ستاری با عنوان «در بی‌دولتی فرهنگ»، با نگاهی بر سیاست‌گذاری فرهنگی دولت، فعالیت‌های فرهنگی و هنری را در بازپسین سال‌های نظام پیشین تشریح می‌کند. تمرکز ستاری در این کتاب فعالیت‌هایی چون اداره برنامه‌های تئاتر، سینما و دیگر جشنواره‌های فرهنگی هنری است.
سیالیت عشق و ازدواج
او ادامه داد: کتاب «جریان‌های پنهان خانوادگی» اثر خانم افسانه نجم‌آبادی، تغییرات فرهنگی مدرن در خانواده را در ایران معاصر به خوبی توضیح می‌دهد. افسانه نجم‌آبادی ضمن روایت داستانی از زندگی شخصی خود، تحلیلی مفصل پیرامون عوامل دگرگون‌کننده‌ی ازدواج در ایران به دست می‌دهد و مفهوم تغییریافته‌ی عشق و ازدواج را در گذر سال‌ها تعریف می‌کند.
آموزش جدید، ابزار مدرنیزاسیون ایران
رحمانی اضافه کرد: اثر مهم دیگر کتاب «نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن» از دیوید مناشری است که محمدحسین بادامچی و عرفان مصلح، مترجم آن هستند. بعد از خانواده فراگیرترین نظامی که با آن سروکار داریم، مدرسه و نظام آموزشی مدرن است. این اثر یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه تاریخ آموزش کشور ایران است. دیوید مناشری به عنوان یکی از ایران‌شناسان غربی، مهم‌ترین ابزار مدرنیزاسیون ایران را آموزش جدید دانسته و نفوذ آن را در دوره‌های تاریخی قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی بررسی کرده است.
تبادلات زبانی تعاملات روزمره ایرانیان
او گفت: کتاب ویلیام بی‌من نیز با عنوان «زبان، منزلت و قدرت در ایران» با ترجمۀ رضا ذوقدار مقدم، به توضیح کاربردهای زبان در زندگی روزمره ایرانیان می‌پردازد. در این کتاب، عرصه تبادلات زبانی تعاملات روزمره ایرانیان از منظر یک تحلیلگر خارجی بررسی شده است. نویسنده رشته رفتارهای زبانی ایرانیان را که در بافت‌های اجتماعی و موقعیت‌های گوناگون به صورت اموری عادی و ناخودآگاه (یا دست‌کم نیمه‌آگاه) در می‌آیند، تحلیل کرده است.
نقش نخبگان سیاسی ایران
رحمانی با اشاره به آخرین کتاب گفت: در کتاب «روانشناسی نخبگان سیاسی ایران» اثر ماروین زونیس، نقش نخبگان سیاسی ایران بررسی شده است. فرضیۀ اصلی کتاب چنین صورت‌بندی شده است: در جوامعی که فرایندهای سیاسی آن درون ساختارهای رسمی دولت کمتر نهادینه شده است، نگرش‌ها و رفتار افراد پرقدرت راهنمای قابل اعتمادی برای تغییر سیاسی محسوب می‌شود. مفهوم نخبگان سیاسی آن‌چنان که در این بررسی، استفاده گردیده است، مفهومی تجربی رفتاری است. در کتاب، نخبگان سیاسی به مثابۀ افرادی از اعضای جامعۀ ایران تعریف شده‌اند که در مقایسه با سایر اعضای جامعۀ ایرانی هم از نظر سیاسی فعال‌تر بودند و هم قدرت بیشتری داشتند و اصولی چون بدبینی سیاسی، بی‌اعتمادی شخصی، عدم امنیت آشکار و… معمولاً رفتار آنان را تعیین می‌کند.
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه در پایان تاکید کرد که همه این کتاب‌ها فهم نسبتاً جامعی از فرهنگ ایرانی در دوران معاصر به دست می‌دهند.
نظر شما