به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، توران شهریاری، چکامه‌سرای میهنی ۳۰ خردادماه ۱۴۰۳ درگذشت. بر پایه آگاهی‌رسانی خانواده توران شهریاری، آیین پرسه آن روانشاد پنجشنبه ۲۱ تیرماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۷ تا ۱۹ در تالار ایرج برگزار خواهد شد.
توران شهریاری (بهرامی)، سراینده و ششمین زن وکیل در ایران، در ۱۳ آبان سال ۱۳۱۰ در شهر کرمان و در خانواده‌ای دیندار و با فرهنگ چشم به جهان گشود. پدر او شهریار میرزا بهرام شهریاری، مردی نیکوکار و خوشنام بود. خانه پدری توران در آغاز در محله «خواجه خضر» کرمان بود. چند سال پیش کتابی به نام «محله خواجه خضر» نوشته محمد دانشور از سوی مرکز کرمان‌شناسی و روزنامه اطلاعات انتشار یافت که عکس و زندگی‌نامه توران و پدر و پدر بزرگش در آن کتاب آمده است.
توران در دامان مادر، گوهر سروشیان، پرورش یافت و در کنار برادران و خواهرانش سالیان آغازین زندگی را سپری کرد. خود او درباره آن سال‌ها می‌نویسد: «ما چهار فرزند بودیم، دو خواهر و دو برادر به نام‌های ایران، توران، سیروس و شاهرخ. من و خواهرم را در خانه، ایران‌دخت و توران‌دخت صدا می‌زدند. حالا من و شاهرخ مانده‌ایم که او پزشک است و در انگلستان زندگی می‌کند.». توران تحصیلات ابتدایی را در دبستان شهریاری کرمان گذراند و آموزش‌های متوسطه را در دبیرستان دخترانه بهمنیار همان شهر آموخت. آنگاه برای ادامه تحصیل راهی تهران شد.
در تهران برای گذراندن کلاس‌های ۱۱ و ۱۲ وارد مدرسه شاهدخت شد و سپس در آزمون دانشگاه، رشته ادبیات و حقوق را انتخاب کرد. او در رشته حقوق پذیرفته شد و پس از گرفتن درجه کارشناسی به مدت چند سال در دبیرستان مهر به آموزش ادبیات فارسی پرداخت. سپس به کارآموزی وکالت پرداخت و در آبان سال ۱۳۴۲ موفق به گرفتن پروانه وکالت از کانون وکلای تهران شد. او ششمین زنی بود که توانست چنین جایگاهی را در حقوق ایران بیابد. موضوع پایان نامه فوق‌لیسانس او نیز «سیمای حقوقی و اجتماعی زن در آینه تمدن ایران زمین» بود.
توران شهریاری در سال ۱۳۴۲ به همراه ۲۰ نفر از دیگر زنان ایرانی، اتحادیه حقوقدانان وابسته به یکی از کمیسیون‌های سازمان ملل را تشکیل داد و در همان سال به همراه دیگر همکارانش، همایشی با حضور بیش از پنجاه نفر از حقوقدانان زن جهان، در تهران برگزار کرد. در کنار فعالیت‌های اجتماعی، موفق شد که در رشته حقوق جزا، از دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق) کارشناسی ارشد را دریافت کند و از سال ۱۳۴۷ به عنوان کارشناس ارشد در وزارت کار به کارهای حقوقی و اختلافات میان کارگر و کارفرما بپردازد. در سال ۱۳۸۴ نیز عضو هیات مدیره کانون وکلای دادگستری تهران شد.
شهریاری شاعری را از زمانی آغاز کرد که ۱۵ سال بیشتر نداشت. در سالیان بعد، هنر سخنوری خود را با جدیت و دلبستگی افزون‌تری ادامه داد و سروده‌هایش را از سال ۱۳۳۲ در مطبوعات ادبی و معتبر ایران چاپ کرد. او تا کنون سه کتاب از مجموعه آثار خود را منتشر کرده است. در سال ۱۳۴۵ کتاب «گوهر» را به دوستداران شعرش ارمغان کرد، در سال ۱۳۵۲ «نگار زن» را انتشار داد و در سال ۱۳۷۹ چاپ سوم مجموعه سروده‌هایش را در ۵۰۰ صفحه، به نام «دیوان توران» در دسترس خوانندگان شعرهایش گذاشت. دیوان او شامل قصاید، قطعات، مثنوی‌ها، غزلیات، دوبیتی‌های پیوسته، آفرین‌بادها، سوگ‌نامه‌ها و چکامه‌هاست. کتاب «مهر ایران» دیگر کتاب وی است که از سوی انتشارات فروهر منتشر شده است.
دکتر محمدابراهیم باستانی‌پاریزی در مقدمه دیوان توران شهریاری، درباره شیوه سخنوری او می‌نویسد: «شعر خانم شهریاری در عین استحکام و کمال، بسیار روان و در خور فهم همه طبقات سروده شده و علاوه بر جنبه‌های ادبی، حاوی مسایل روز و سرگذشت‌های اجتماعی نیز هست. مثنوی‌های کوتاه و داستان‌های کوچک ذکر شده در دیوان او، حاوی نکاتی آموزشی است که ضمناً تاثیر ادبیات گذشته ایران را نشان می‌دهد و سرانجام اینکه بانو توران شهریاری یکی از شعرای سخن‌سنج و آگاه و توانای معاصر است که سبک خود را دارد و اشعارش پیام موزون دارد و بر دل می‌نشیند.»
در سال ۲۰۰ میلادی، یکی از شعرهای توران شهریاری به نام «سروش حماسه‌ها»، درباره فردوسی، همراه شعرهایی از ملک‌الشعرای بهار و پروین اعتصامی، برنده جایزه «اینترموندیا» ایتالیا شد. این جایزه از سال ۱۹۸۲ میلادی در ایتالیا و هر سال به چند کشور و چند شاعر از کشورهای برگزیده داده می‌شود.
توران شهریاری به کار شاعری عشق می‌ورزید. وی همواره می‌گفت: «وکالت کار بود و شعر عشق من است». هنگامی هم از او پرسیده بودند که کدام یک از سروده‌هایش را بیش از همه دوست دارد؟ پاسخ داده بود: «مام وطن» را. به یاد دارم که برای آیین بزرگداشت بازنشستگان از سوی وزارت کار رفته بودم. مجری برنامه مرا شناخت که شاعرم و از من خواست تا شعری بخوانم. من «مام وطن» را خواندم که بیش از همه دوست دارم. معاون وزیر کار با پیشکشی از من سپاسگزاری کرد.»
شعر «مام وطن» توران شهریاری چنین آغاز می‌شود: «ایرانیم و ریشه به خاک وطنم هست / عشق وطن آمیخته با جان و تنم هست / هرگز به همه گوهر عالم نفروشم / این دُر دری را که به دُرج دهنم هست» از سروده‌های دیگر او، که شهرتی افزون‌تر دارند، می‌توان به شعرهایی با نام «فردوسی و شاهنامه»، «سده»، «به یاد استاد پور داوود»، «قلم به دست»، «باستان‌شناس و رهگذر»، «عشق وطن» و… اشاره کرد.
نظر شما