به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، در این نشست که دوشنبه ۱۶ آبان ماه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی و با حضور اساتیدی از فیلیپین، تایلند، قزاقستان، ارمنستان، افغانستان، پاکستان، عراق و ایران برگزار شد، جعفر یاحقی استاد ممتاز ادبیات این دانشگاه با بیان اینکه، خراسان بزرگ و فرهنگی، میراث دار زبان فارسی است، ادامه داد: زبان فارسی در این سرزمین بالیده و به نقاط دیگر ایران رفته است.

وی افزود: بنابراین به دو اعتبار، نام خراسان، مقدس است. به دلیل وجود مقدس حرم امام رضا (ع) و دوم به خاطر زبان فارسی که توانسته است معرفت دینی و علمی را به نقاط نزدیک و دور منتقل کند.

یاحقی با تاکید بر اینکه چتر بزرگی که در گذشته به عنوان زبان فارسی وجود داشت، امروز در حال آسیب دیدن است، بیان کرد: آنچه وظیفه اساتید آموزش زبان فارسی در داخل و خارج از کشور به حساب می آید، این است که از پاره شدن این چتر بزرگ فرهنگی جلوگیری کنیم. متاسفانه خطرات بدی زبان فارسی را در جهان تهدید می کند.

این استاد دانشگاه در ادامه، به تاثیر فضای مجازی بر زبان فارسی اشاره کرد و گفت: جدا از آسیب های فضای مجازی که به زبان فارسی لطمه می زند، آفت ارتباطات، همه دنیا را شبیه به هم می کند و ما را از خودمان دور می کند. بنابراین باید به این آسیب، هوشیار باشیم.

یاحقی همچنین ابراز کرد: به واسطه مشکلاتی که در برخی کشورهای همسایه وجود دارد، سبب وجود ضعف در زبان فارسی شده است. اساتید زبان فارسی باید مراقب این وضعیت باشند. وضعیت زبان فارسی در چند سال اخیر، اسف انگیز است و آن هیمنه ای که داشته، امروز خدشه دار شده است. در واقع، زبان فارسی در کشورهای همسایه اسیر سرپنجه فرهنگ غربی شده است. فرهنگ و دستور و واژگان زبان فارسی دارد آسیب می بیند.

این استاد ادبیات دانشگاه فردوسی تاکید کرد که باید نسبت به شرایط زبان فارسی مراقب باشیم و یکپارچگی مان را حفظ کنیم.

زبان فارسی نقش عمده ای در بازتولید سرمایه اجتماعی بین المللی دارد

در ادامه این نشست، غلامرضا حسنی رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه زبان و ادبیات فارسی قدمت دیرینه ای دارد، اظهار کرد: زبان اصولاً وسیله اصلی گفتمان است. آموزش زبان به طور متقبال نیز، در کشورهای مختلف می تواند در تعاملات فرهنگی تاثیرگذار باشد.

وی افزود: زبان فارسی یک سرمایه مشترک به حساب می آید. وقتی به طور مشترک این آموزش ها داده می شود کشورها به ویژه نخبگان دانشگاهی می توانند حامل انتقال فرهنگ از کشوری به کشور دیگر و به منظور تقویت ویژگیهای انسانی و جلوگیری از هرگونه خشونت و رفتارهای اختلاف انگیز و درگیری باشد.

حسنی با بیان اینکه زبان فارسی، نقش عمده ای در بازتولید سرمایه اجتماعی در بین ملل دارد و باعث تقویت اجتماعی می شود، گفت: از همین رو، در کشور اسلامی مان، دانشگاه های مختلف در بعد زبان فارسی با کشورهای مختلف دارد و دانشجو می پذیرد. امیدواریم این ارتباطات تداوم یابد.

جمهوری جهانی ادبیات و زبان فارسی متعلق به جغرافیای خاصی نیست

سیدمهدی زرقانی از اساتید ادبیات فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد، تعبیر جمهوری جهانی ادبیات و زبان فارسی را در این نشست به کار برد و گفت: اعضای این جمهوری متعلق به گستره و قلمرو زبان فارسی هستند. این جمهوری متعلق به اشخاص نیست. کسانی که در دل آن حیات دارند، متعلق به کشور خاصی نیستند.

وی با بیان اینکه مرزهای سیاسی قادر نیست ارتباط اعضای جمهوری جهانی زبان فارسی را از هم منقطع کند، ابراز کرد: به حیث سیاسی در جغرافیای خاصی زندگی می کنیم اما یک دال مرکزی اینجا وجود دارد که همه ما را در دل این جمهوری جهانی به یکدیگر گره می زند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه زبان فارسی پیام های جهانی نه فقط برای دوره کلاسیک بلکه برای عصر مدرن و امروز دارد، ادامه داد: غالباً دولت به دنبال منافع سیاسی و اقتصادی باشند اما ما می توانیم از طریق زبان و ادبیات فارسی ارتباطات انسانی بین دولت ها و ملت ها، گسترش دهیم. از این رو، باید گفت که زبان فارسی، واقعاً میراث معنوی مشترک بشر است و نه مربوط به یک جغرافیای خاص.

زرقانی به امکاناتی که فضای مجازی برای ایجاد ارتباط بین دغدغه مندان زبان و ادبیات فارسی در اختیار دارد، اشاره کرد و گفت: خوشبختانه دولت ها متوجه قابلیت فضای مجازی شدند و دانشگاه ها را تجهیز کردند. بنابراین از اساتید خارجی زبان فارسی می خواهم بر این موضوع هم تمرکز داشته باشند.

وی ادامه داد: نسخه های خطی به زبان فارسی، میراث گرانبهایی است که در بسیاری از کشورها وجود دارد اما مورد توجه قرار نگرفته است و لازم ا ست این گنج گرانبها را با انتشار مناسب آنها، به اشتراک همگان بگذاریم.

در این نشست که اساتید زبان فارسی از کشورهای فیلیپین، تایلند، قزاقستان، ارمنستان، افغانستان، پاکستان و عراق حضور داشتند، پیشنهادهایی مبنی بر همکاری بین دو کشور در حوزه آموزش زبان فارسی و زبان کشور میزبان، صورت گیرد و زبان دوم هم در دانشگاه های ایران به صورت متقابل، آموزش داده شود. نکته دیگر آن بود که اساتید ایرانی که به خارج از کشور اعزام می شوند، به صورت علمی این آموزش را انجام دهند و صرفاً یک مترجم نباشند. موضوع مهمی که در این نشست توسط اساتید خارجی مطرح شد، چالش شغل برای دانشجویان زبان فارسی در کشورهای دیگر است. نبود بازار کار در این عرصه، باعث شده است که انگیزه ها برای آموزش زبان فارسی، کمرنگ شود. همچنین در این نشست، پیشنهاد شد که زبان فارسی به صورت پایه ای و از سنین پایین در مدارس خارجی آموزش داده شود.تمرکز بر روی تولیدات ادبی مشترک بین اساتید و فعالان حوزه زبان فارسی داخل و خارج کشور، یکی دیگر از موضوعاتی بود که اساتید خارجی مدعو به هفته گفت وگوهای فرهنگی آسیایی، بر آن تاکید کردند. سوق دادن پایان نامه های مرتبط با زبان و ادبیات فارسی به تولیدات ادبی و انتشار مجلات مشترک به زبان فارسی در دانشگاه های خارجی، درخواست هایی بود که اساتید زبان فارسی خارجی، به آن اشاره کردند.

اجلاس «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک» در قالب «هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی» به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در چهاردهم و پانزدهم مهرماه جاری و به میزبانی شهر نیشابور برگزار شد و امروز ۱۶ مهرماه در مشهد در حال برگزاری است.