به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مصطفی فعلهگری، نویسنده و منتقد ادبی در نشست نقد و بررسی کتاب «پیرمرد و دریا» که ۱۹ اسفند به میزبانی فروشگاه امیرکبیر برگزار شد، به نقد زبان و سبک نوشتاری این نویسنده پرداخت و با اشاره به سادگی و ایجاز در نوشتار وی عنوان کرد: این ویژگی یکی از دلایل موفقیت جهانی آثار اوست. همینگوی توانسته با استفاده از سبک مینیمالیستی، نهتنها پیچیدگیهای درونی شخصیتها را بهخوبی نشان دهد؛ بلکه مفاهیم فلسفی و اجتماعی را در لابهلای جملات کوتاه و قوی خود جای دهد.
فعلهگری همچنین افزود: «پیرمرد و دریا» بهویژه در انتخاب واژهها و جملات بهدقت پرداخته شده است و هیچچیز اضافی در متن وجود ندارد. این سادگی در نوشتار باعث میشود که خواننده بیشتر به کشمکش درونی شخصیتها و تغییرات روحی آنها توجه کند.
همچنین سمیه جمالی، پژوهشگر و منتقد ادبی به معرفی اجمالی کتاب «پیرمرد و دریا» پرداخت و توضیح داد: این کتاب یکی از برجستهترین آثار ادبیات قرن بیستم است که در سال ۱۹۵۲ منتشر شد و به عنوان اثری سمبلیک، داستان مبارزهای تنها و بیپایان میان انسان و طبیعت را روایت میکند. همینگوی در این کتاب از روایتهای ساده و سرراست استفاده کرده تا نشان دهد حتی در سادهترین اعمال انسانی نیز معنا و عمق وجود دارد.
جمالی به خوانش اجتماعی و تاریخی «پیرمرد و دریا» پرداخت و تأکید کرد: این کتاب را میتوان از زوایای مختلفی تحلیل کرد. همینگوی از طریق داستانی ساده، به مشکلات بزرگتری چون فقر، تنهابودن و مبارزه با ساختارهای اجتماعی اشاره کرده و این کتاب علاوه بر ماهیت فردی و درونی مبارزه انسان، به مبارزات اجتماعی و جهانی نیز پرداخته است.
وی به تأثیرهای اجتماعی و اقتصادی دوران نویسنده اشاره کرد و گفت: همینگوی از طریق داستانی ساده، به مشکلات بزرگتری چون فقر، تنهابودن و مبارزه با ساختارهای اجتماعی اشاره دارد و این کتاب علاوه بر ماهیت فردی و درونی مبارزه انسان، به مبارزات اجتماعی و جهانی نیز پرداخته است.
در ادامه، محسن باقریاصل، از منتقدان ادبی به ابعاد روانشناسی و فلسفی اثر اشاره کرد و افزود: ترجمه فارسی نازی عظیما به طور مستقیم اثر هنری جاودانی است؛ فارسی مدرنی که تکیه بر کلاسیک دارد. پیرمرد دریا با این ترجمه درخشان یک لغت اضافی و زائد ندارد. داستانش خیلی ساده و سرراست است و شیوههای قلابانداختن را هم رعایت میکند؛ میتوان گفت که الگوی قلاب آمریکایی کپشنهای اینستاگرام است. همینگوی در پیرمرد و دریا تجربه زیسته را دوباره زیسته و با این اثر زبان و ادبیات امروز آمریکا را بنیانگذاری کرده است. پیرمرد و دریا فوت و فن زیستن است و همینگوی زیستن را هم زیست میکند و یاد میدهد که تمام کارهایی را که باید انجام بدهی، انجام بده.نکته مهم اینکه هر انسان باید بهنوبه خود شگفت و یگانه باشد و البته هنجارگریز و ساختارشکن؛ آنگونه که همینگوی و اثر او چنین است؛ اثری که ما را با یک رمان تصویری سینمایی روبهرو میکند.
وی تاکید کرد: ما در این رمان با پیرمردی مواجه میشویم که ظاهراً شکست خورده؛ اما استعاره زندگی است. جنس مفهومسازی در فلسفه با ادبیات صدوهشتاد درجه فرق میکند. جزئیات اثر با هم چفت و بست دارند و نویسنده تمام این جزئیات را در کنار هم شکل میدهد و مفهومی جذاب ساخته میشود که برخلاف فلسفه انتزاعی نیست؛ تخیل و بسی لذتبخش است. خود من اگر سالی یک بار پیرمرد و دریا با این ترجمه را نخوانم، مریض میشوم. نکته دیگر در همین باب اینکه انسان باید اندیشنده و عمیق باشد و هرچند همانند دریا مواج؛ اما از درون، ژرف و جاافتاده باشد.
باقریاصل توضیح داد: ما کاملکنندهترین و تمامکنندهترین اثر هنری همینگوی را پیرمرد و دریا میدانیم؛ این رمان از آن رمانهایی است که همه درباره آن میگویند زندگی مرا تعریف میکند؛ موقعیتها، خاطرات، تداعیها و همچنین شکستها و نظایر آن را بهگونهای سحرآمیز تصویر میکند. این اثر فراتر از هرگونه سیاستورزی استعاره زندگی است؛ الگوی ادبیات مقاومت و اسوه ادبیات ایمانگرایانه به شمار میرود. پیرمرد و دریا به ما میآموزد که در تنگنای زندگی و در هر وضعیتی میتوانی تمام تلاشت را انجام دهی ومیگوید همانند پیرمرد این رمان شاد باش و شکستناپذیر. ما از این رمان میآموزیم که مقاومت منفعلانه نیست؛ مقابلهکننده است. پیرمرد صید خود را انجام داده؛ کار خود را کرده و هرچند نتیجه، دلخواهش نبوده، پیروز است. این پیروزی را ما از چشمان پسربچهای میبینیم که از اول داستان هست و آخر داستان به صحنه برمیگردد.
نظر شما