به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) نشست نقد و بررسي كتاب "نخل‌هاي بي سر" نوشته قاسمعلي فراست، عصر روز يكشنبه 10 مرداد 89، با حضور محمد جواد جزيني، به عنوان منتقد در فرهنگسراي پايداري برگزار شد.

جزيني در اين نشست و درباره 3 مبحث معرفي نويسنده اين اثر، تشريح اهميت خرمشهر در كنار ساير شهرهايي كه در جهان در مقابل دشمن مقاومت كردند و بررسي رمان "نخل‌هاي بي سر" به سخنراني پرداخت.

وي درباره قاسمعلي فراست اظهار داشت: وي متولد سال 1338 در گلپايگان و فارغ‌التحصيل رشته ادبيات از دانشگاه تهران است. فراست از نويسندگان نسل انقلاب است. يعني نويسندگي‌اش را پس از انقلاب آغاز كرده است.

خالق كتاب "آب، باد، آتش" با اشاره به موقعيت جغرافيايي خرمشهر تصريح كرد: اين شهر، از دوران هخامنشيان قدمت داشته است. عراق كه از سمت جنوب غربي هم مرز با اين شهر است، از شهريور سال 1359 به آن وارد شد و پس از 35 روز مقاومت مردمي، آن جا را به اشغال خود در آورد.

جزيني اضافه كرد: از آنجا كه شهرهاي بزرگ جهان كه مقاومت بسياري در طول جنگ‌ها داشته‌اند، در آثار ادبي كشورشان به طور گسترده نمود مي‌كنند، خرمشهر را نيز بايد به دليل اين اهميت و مقاومت مردمي‌اش، پايتخت جغرافياي جنگ ايران ناميد.

وي با اشاه به رمان های نوشته شده با موضوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در سال‌هاي نخستین دفاع مقدس خاطر نشان كرد: كتاب "نخل‌هاي بي سر" چهارمين اثر در این زمینه، اما اولين رمان حجيم و جدي درباره خرمشهر است. اين اثر، در اوج جنگ نوشته شده و كاملا تهييجي و يك طرفه است.

خالق كتاب "خداحافظ قهرمان" با معرفي شخصيت‌هاي قصه كتاب "نخل‌هاي بي سر" و با اشاره به روايت زندگي خانواده‌اي در آن كه 3 فرزندش با نام‌هاي ناصر، حسين و شهناز در طول مبارزه در خرمشهر به شهادت رسيده‌اند، گفت: "نخل‌هاي بي سر"، با نگاه واقع‌گراي سنتي و روايت خطي نوشته شده است.

اين منتقد ادبي در ادامه به تشريح تفاوت داستان و تاريخ پرداخت و افزود: تاريخ، روايت تمام ماجراهایی است كه در بيرون از ذهن ما رخ داده، در حالي كه داستان بازگويي تاريخ نيست، بلكه خيال برخاسته از وقایع است. به نظر مي‌رسد فراست اين موضوع را چالش اصلي اثرش دانسته و در ابتداي كتاب آورده است که "اين نوشته واقعيتي است در جستجوي حقيقت". در پايان اثر نیز نوشته که گرچه تلاش شده در اين رمان واقعيت‌ها بيان شوند، اما هر چه در اين كتاب آمده، واقعيت محض نيست.

محمدجواد جزيني با اشاره به انعكاس زندگي واقعي مردم خرمشهر در رمان "نخل‌هاي بي سر" ادامه داد: اين داستان، به شيوه روايت مستقيم نوشته شده كه بخشي مربوط به خرمشهر و بخش ديگر مرتبط با مقاومت‌هاي مردمي است. بر همين اساس پرداخت ريزبينانه و جزيي در برخي بخش‌ها و سرعت كُند بيان حوادث در قسمت‌هاي ديگر، يكدستي خاصی را براي اثر صورت نداده اند.

وي خاطر نشان كرد: قاسمعلي فراست، در اين اثر از 2 ديدگاه داناي كل محدود و نامحدود استفاده كرده و از آنجا كه در تلاش بوده گزارش واقعي از حوادث خرمشهر بدهد، براي مستند كردن داستانش اسامي افرادي مانند، محمد جهان‌آرا را به كار برده است. همچنين از آنجا كه بیشتر رمان‌هاي جنگ ما مردانه‌اند، "نخل‌هاي بي سر" از اولين رمان‌هايي است كه به حضور زنان در جنگ اشاره كرده است.

جزيني در پايان و با تاكيد بر تاثیر پذیری فراست از زبان شفاهي احمد محمود، نویسنده رمان "زمين سوخته" در كتاب "نخل‌هاي بي سر" گفت: اگر از منظر منتقد ادبی امروز به اين اثر نگاه كنيم، مي‌توان به زبان و ساختار آن رويكردي انتقادي داشت. اما فراموش نشود، رمان "نخل‌هاي بي سر"، از اولين رمان‌های جنگ و سرآغاز نوشتن براي آن است كه واقع‌گرايي سنتي را در پیش گرفت.

نشست نقد و بررسي رمان "نخل‌هاي بي سر" نوشته قاسمعلي فراست، عصر روز يكشنبه 10 مرداد 89 در فرهنگسراي پايداري برگزار شد. 

این رمان نخستین بار در سال 63 توسط انتشارات اميركبير به چاپ رسید و پس از 3 نوبت چاپ تا سال 88، امسال در مجموعه كتاب‌هاي "روايتي ديگر" و با طرح جلد جدید، توسط همين ناشر به چاپ چهارم رسيده است.