به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اگر همه کتاب‌های سینمایی را که به سینمای ایران و تاریخ آن می‌پردازند، ورق بزنیم با نام «عبدالحسین سپنتا» به عنوان نخستین کارگردانی که فیلم ناطق را به ایران آورد، روبه‌رو خواهیم شد. 

سپنتا با نام اصلی عبدالحسین شیرازی در سال 1286 در تهران به دنیا آمد. او از دوران کودکی و نوجوانی به موضوعات تاریخ و فرهنگ علاقه بسیار نشان داد و پس از طی دوران تحصیل در ایران برای تکمیل تحصیلات خود به بمبئی هندوستان رفت. 

سپنتا در سال 1306 مطالعه و تحصیل در زمینه تاریخ، فرهنگ و ادبیات کهن را در بمبئی آغاز کرد. او در سال 1312 اولین فیلم ناطق سینمای ایران را تهیه کرد. سپنتا ضمن نگارش فیلمنامه این اثر، نقش نخست در آن را نیز ایفا کرد. کارگردانی این فیلم کار مشترک سپنتا و اردشیر ایرانی است. 

دیگر آثار سینمایی سپنتا «فردوسی»، «لیلی و مجنون» و «شیرین و فرهاد» نام دارد که با اقتباس از ادبیات کلاسیک ایران ساخته شده‌اند.  «سپنتا همچنین در حوزه‌های پژوهش و تحقیق در ادبیات، فلسفه و فرهنگ کهن ایران و تصحیح دیوان اشعار برخی شعرا نیز تلاش‌هایی کرد که به تالیف و انتشار چند کتاب منجر شد. 

کتاب‌های «ایران و اهمیت آن در ترقی و تمدن بشر»، «زرتشت که بود؟ و چه کرد؟»، «پرتویی از فلسفه ایران باستان»، «پیام راستی» و «اخلاق ایران باستان» نام بعضی کتاب‌های او در حوزه اندیشه و فرهنگ است. 

سپنتا در طول زندگی خود چندین بار و در مقاطع مختلف، به دیدار ابوالقاسم عارف قزوینی رفت. این دیدارها حتی زمانی که عارف در تبعید بود، قطع نشد. این جریان باعث شد تا سپنتا در بمبئی مقدمات ترجمه و انتشار قسمتی از اشعار عارف قزوینی را فراهم كرد. این کتاب در 1314 (یعنی دو سال پس از مرگ عارف) با مقدمه منظوم سپنتا منتشر شد.  

«مجموعه اشعار ملی ایران»، «منتخب اشعار میرزا عبدالوهاب گلشن ایران پرورد» و «منتخب اشعار دهقان سامانی» نیز نام برخی دیگر از کتاب‌های سپنتا در حوزه شعر است. سپنتا همچنین در طول حیات خود به انتشار چند نشریه نیز همت گماشت. نشریه‌های «سپنتا» و «دورنمای ایران» حاصل این تلاش‌هاست. 

سپنتا در هشتم فروردین 1348 در اصفهان درگذشت و در گورستان مشهور تخت‌فولاد به خاک سپرده شد. 

تخت فولاد اصفهان، دومین گورستان مشهور در جهان اسلام تاریخی کهنی دارد. این منطقه هم به طور یکجا و هم جز به جز و مقبره‌های آن در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. در میان هر یک از قطعه‌های تخته فولاد آرامگاه یکی از مشاهیر قرار دارد و آن قطعه به عنوان تکیه و به نام آن فرد نامیده می‌شود. 

عموم کسانی که در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شده‌اند، حداقل بین دو تا 10 کتاب را در کارنامه علمی خود ثبت کرده بودند و از این جهت این گورستان را می‌توان «کتابخانه مدفون» نامید. 

«ابوالقاسم میرفندرسکی» از علمای مشهور صفویه در دوران شاه عباس  و استاد ملاصدرا، «حاج آقا رحیم ارباب»، «میرزا جهانگیرخان قشقایی» و «آیت‌الله محمدتقی رازی» و همچنین نویسنده کتاب مشهور «مكيال المكارم» آيت‌الله شهيد سيد محمد تقی فقيه احمدآبادی، از علما و فقهای مشهور مدفون در تخت فولاد اصفهان هستند. 

«جلال تاج اصفهانی»، «سید حسن کسایی»، «عبدالحسین سپنتا» و «محمد کاظم واله اصفهانی» از هنرمندان به نام مشهور در این گورستان هستند. 

از ادیبان مشهور مدفون در تخت فولاد نیز می‌توان به مرحوم «جلال‌الدین همایی»، «داراب افسر بختیاری»، «بدیع الزمان تبریزی» و «سید جعفر خاکشیر» اشاره کرد. 

«سردار اسعد بختیاری»، «نجف قلی‌خان بختیاری» و «سردار جنگ بختیاری» نیز از رجال سیاسی مشهور، مدفون در این آرامگاه هستند.