سرویس جهان کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: رمان «کمال» (Perfection)، نوشته نویسنده برجسته ایتالیایی، وینچنزو لاترونیکو، با ترجمه هنرمندانه سوفی هیوز، تصویری ظریف، واقع‌گرایانه و در عین حال انتقادی از زندگی انسان مدرن ارائه می‌دهد. این اثر که به‌عنوان یک شاهکار کوچک در ادبیات اجتماعی شناخته شده، با تمرکز بر زندگی زوجی از نسل هزاره، تلاش کرده است شکاف عمیق میان آرمان‌های زندگی مصرف‌گرایانه و واقعیت تلخ پوچی آن را به نمایش بگذارد. کمال، که در فوریه ۲۰۲۵ توسط انتشارات معتبر «فیتزکارالدو» منتشر شد، توانسته نظر بسیاری از مخاطبان کتابخوان و منتقدان صاحب‌نام را جلب کند و به یکی از بحث‌برانگیزترین آثار دهه تبدیل شود. این گزارش، نگاهی فراگیر به مضامین رمان، دیدگاه منتقدان و تاثیر اجتماعی این اثر خواهد داشت.

نسل هزاره: در میان آرزوها و واقعیت‌های تلخ

داستان کمال حول زندگی آنا و تام، دو شخصیت اصلی، روایت می‌شود؛ زوجی که از کشوری نامشخص در جنوب اروپا به برلین، پایتخت فرهنگ و هنر اروپا، مهاجرت کرده‌اند تا در حرفه طراحی گرافیک پیشرفت کنند. آن‌ها همچون بسیاری از جوانان نسل هزاره تلاش دارند زندگی ایده‌آلی بیافرینند و به استانداردهای زیبایی‌شناختی مدرن دست یابند. آپارتمان کوچک آن‌ها با گیاهان آپارتمانی، دکوراسیونی برآمده از طراحی مینیمالیستی دانمارکی، و فضایی هنری، بازتابی از زندگی در دنیایی پرزرق‌وبرق اما سطحی است. این سبک زندگی که با مهمانی‌های طولانی‌مدت، آشپزی‌های آهسته، و اشتراک‌گذاری تصاویر در شبکه‌های اجتماعی همراه است، ظاهری مطلوب و جذاب دارد که بسیاری از خوانندگان ممکن است با آن آشنا باشند.

با این حال، در ورای این تصویر جذاب، واقعیتی تلخ پنهان است. شخصیت‌های اصلی که از نظر اجتماعی و فرهنگی به طبقه‌ای خاص تعلق دارند، به‌طور مداوم در تلاش برای به‌روزرسانی خود هستند؛ تلاشی که به آن‌ها حس بیگانگی، پوچی و عدم تحقق فردی می‌دهد. آن‌ها با نمادهایی مثل ابزارهای دیجیتالی مدرن مقایسه می‌شوند؛ ابزارهایی که با وجود کارایی بی‌نقص، دائماً در معرض منسوخ شدن هستند. آنا و تام به‌طور مداوم درگیر انتخاب‌های اخلاقی و اجتماعی‌اند؛ از نخوردن ماهی تن گرفته تا استفاده نکردن از اوبر، اما این اقدامات محدود و سطحی نمی‌تواند معنای عمیقی به زندگی آن‌ها ببخشد. لاترونیکو با نگاهی انتقادی، تلاش می‌کند چرخه بی‌پایان مصرف‌گرایی و نمایشی‌بودن زندگی مدرن را به تصویر بکشد و پرسشی بنیادین درباره معنا و اصالت مطرح کند.

الهام از آثار کلاسیک

یکی از جنبه‌های برجسته کمال تأثیرپذیری لاترونیکو از آثار کلاسیک مانند کتاب چیزها نوشته ژرژ پرک است. در این اثر، زندگی شخصیت‌ها به نمایش تقابلی میان مصرف‌گرایی افراطی و احساس خالی بودن درونی می‌پردازد. علاوه بر آن، سبک نویسندگی لاترونیکو، که از طنز ظریف و تلخی شاعرانه بهره می‌برد، مخاطب را قادر می‌سازد تا نه تنها زندگی آنا و تام، بلکه چالش‌های اجتماعی آن‌ها را با دقت بررسی کند. نویسنده به‌جای محاکمه شخصیت‌ها، به شکلی حساس اما بی‌رحمانه، آن‌ها را در معرض نقد ساختارهای اجتماعی‌ای قرار می‌دهد که سبک زندگی نسل هزاره را شکل می‌دهد.

در این میان، عامل دیگری که باعث تحسین منتقدان شده، نگرش عمیق لاترونیکو به تاثیر جهانی‌سازی بر هویت فرهنگی و اجتماعی نسل‌ها است. او با تیزبینی، زندگی آنا و تام را در قالب جهان‌شهرهایی مانند برلین ترسیم می‌کند؛ شهرهایی که تحت تاثیر سبک‌های زندگی یکنواخت، هویت‌های اصیل و فرهنگی خود را از دست داده‌اند. زوج جوان، که نماینده‌ای از این شهرها و نسل هزاره هستند، با تناقض‌های زندگی در این فضاهای مدرن دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ جایی که آزادی‌های اجتماعی به‌ظاهر بی‌پایان، به احساس ملال و پوچی تبدیل شده است.

به‌عنوان مثال، یکی از مضامین برجسته کتاب، نقد فرهنگ نمایش در شبکه‌های اجتماعی است. زندگی شخصیت‌ها با جزئیات بصری و زیباشناختی مرور می‌شود اما در نهایت، این نمایش به بی‌معنایی منجر می‌شود؛ مشابه روندی که بسیاری از مخاطبان رمان ممکن است خود در زندگی روزمره تجربه کرده باشند. این تضاد میان ظاهر زیبا و درون خالی، نه تنها در زندگی آنا و تام بلکه در جامعه مدرن نیز به چشم می‌خورد.

نظرات منتقدان: از تحسین تا تحلیل انتقادی

منتقدان برجسته ادبی از سراسر جهان، رمان کمال را اثری قابل‌توجه در دنیای ادبیات اجتماعی معاصر دانسته‌اند. توماس مک‌مولان از گاردین، این اثر را یک بررسی چشمگیر درباره تاثیرات جهانی‌سازی بر سبک زندگی معاصر توصیف کرده است. او معتقد است که رمان توانسته به عمق زندگی آنا و تام سفر کند و حس بیگانگی و ازخودبیگانگی آن‌ها را با شدت به مخاطب منتقل کند. مک‌مولان همچنین تحسین می‌کند که لاترونیکو، به‌جای قضاوت شخصیت‌ها، تلاش کرده است تصویری فراگیر از دنیاهایی ارائه دهد که تحت تاثیر عملکردهای کلان سیاسی و اقتصادی از معنا تهی شده‌اند.

یوهانا توماس-کور از ساندی تایمز، در تمجید از قدرت نویسندگی و ظرافت‌های سبک این رمان، از کمال به‌عنوان یک اثر هنری در نقد اجتماعی معاصر یاد می‌کند. او از توانایی نویسنده در ترسیم مشکلات ملموس نسل هزاره و ترکیب آن‌ها با مسائل پیچیده جهانی تحسین کرده و معتقد است که این کتاب توانسته چراغی بر روندهای زندگی مدرن بیفروزد.

از سوی دیگر، برخی منتقدان به محدودیت‌های کتاب اشاره کرده‌اند. ریچل کانلی از تلگراف معتقد است که رمان، هرچند در نقد اجتماعی ماهرانه و دقیق است، گاه در ارائه راه‌حل به درجا زدن می‌افتد. او احساس می‌کند که پایان کتاب بازتابی از ناتوانی نسل هزاره در رسیدن به مدل‌های جایگزین برای سبک زندگی نمایشی است. کلودیا کاکرل از استاندارد نیز به محوریت افراطی زندگی روزمره شخصیت‌ها به‌عنوان ضعف کتاب اشاره می‌کند و معتقد است که گاه این تاکید بیش‌ازحد، به یکنواختی روایت منجر می‌شود.

داوران جایزه بوکر ۲۰۲۵ نیز از این اثر به‌عنوان پرتره‌ای «زیبا، ناراحت‌کننده، و در بسیاری موارد خنده‌دار» یاد کرده‌اند. رمان نه تنها فرهنگ مصرف‌گرایی مدرن را نقد می‌کند، بلکه به جنبه‌های روانی و اجتماعی آن نیز می‌پردازد: چگونه انسان معاصر با آرزوها و انتظارات بی‌رحمانه درگیر شده و در نهایت خود را در چرخه‌ای بی‌انتها از نارضایتی می‌یابد.

تاثیرات فرهنگی و اجتماعی: یک نقد جهانی بر سبک زندگی معاصر

رمان کمال توانسته نه تنها نسل هزاره، بلکه مخاطبان دیگر گروه‌های سنی را به تامل درباره سبک زندگی و ارزش‌هایشان وادار کند. لاترونیکو با روایت داستان، ابعاد پیچیده‌تری از زندگی انسان مدرن را بررسی می‌کند. او به مخاطب نشان می‌دهد که چگونه فرهنگ مصرف‌گرایی، نمایش‌گرایی در رسانه‌های اجتماعی و گرایش به اصالت‌های زیبایی‌شناسی، به منبعی از بیگانگی و ملال تبدیل شده است.

این اثر همچنین درباره تاثیرات جهانی‌سازی بر سبک زندگی متمرکز است و نشان می‌دهد که چگونه شهرهای مدرن، با آن‌که نمایی از تنوع و آزادی هستند، در نهایت به نسخه‌ای یکنواخت از یکدیگر تبدیل شده‌اند. برلین، به‌عنوان مکان اصلی داستان، نمونه‌ای از شهرهایی است که تحت تأثیر مصرف‌گرایی و گردشگری فرهنگی، هویت اصیل خود را از دست داده و بیشتر به یک صحنه ساختگی تبدیل شده است. لاترونیکو با دقت نشان می‌دهد که نسل انسان‌های مدرن، در چرخه‌ای از نارضایتی و تلاش برای جستجوی معنا گرفتار شده‌اند؛ چرخه‌ای که تنها به احساس عمیق‌تری از بیگانگی و سردرگمی منجر می‌شود. زوج آنا و تام، نماینده‌ای از میلیون‌ها انسان هستند که زندگی خود را، هرچند زیبا در ظاهر، زیر سایه‌ای از بی‌معنایی و ازخودبیگانگی سپری می‌کنند.

رمان کمال نوشته وینچنزو لاترونیکو، اثری است که توانسته عمیق‌ترین تضادها و تناقض‌های زندگی انسان معاصر را به شکلی هنرمندانه آشکار کند. این کتاب با داستانی موجز و ظریف، نه تنها نمایشی از زندگی نسل هزاره داده، بلکه پرسش‌هایی اساسی درباره هویت، معنا و آینده انسان در جهان مدرن مطرح کرده است. ترجمه دقیق سوفی هیوز نیز کمک کرده تا پیام‌های پیچیده کتاب به دست مخاطبان انگلیسی‌زبان برسد.

برای خواننده، این اثر نه تنها یک سرگرمی، بلکه یک آیینه تفکر و پرسش است؛ آیینه‌ای که ما را مجبور می‌کند با دقت بیشتری به زندگی‌های خود و تاثیرات جهانی بر آن نگاه کنیم. آیا می‌توان در میان همه نمایش‌های شیک و مصرف‌گرایی فراگیر، به اصالت واقعی و معنای عمیق‌تری دست یافت؟ این پرسشی است که کمال با هنرمندی تمام مطرح می‌کند و مخاطب را در جستجوی پاسخ رها می‌سازد.

منابع: آمازون، فیتزکارالدو ادیشنز، بوکر پریزس و نیویورک ریویو بوکز