شرح پرسش و پاسخ این برنامه به شرح زیر است:

جناب آقای جنتی درباره آن‌چه در یک سال گذشته در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتفاق افتاده است، توضیحاتی بفرمایید.
  اما وزارت ارشاد به‌عنوان بخشی از دولت، با توجه به اختیاراتی که دارد می‌تواند نقش مؤثرتری در این زمینه ایفا کند؟

بدون تردید وزارت ارشاد به دلیل این‌که دستگاه حاکمیتی است، عموم مجوزهای فرهنگی در حوزه مختلف از جمله کتاب، فیلم، هنرهای نمایشی، موسیقی و سایر محصولات فرهنگی که در کشور توزیع می‌شوند عموما باید از سوی این وزارتخانه صادر شوند؛ بنابراین، وزارت ارشاد نقش مؤثرتری نسبت به دیگر نهادهای فرهنگی کشور بر فرهنگ جامعه ایفا می‌کند.

صیانت از ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی یکی از وظایف وزارت ارشاد است؛ در این زمینه چه اقداماتی کرده‌اید؟

وظایف قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق سایر اسناد فرادستی مانند سند چشم‌انداز بیست‌ساله توسعه، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است. صیانت از ارزش‌های انقلاب اسلامی یکی از همین وظایف است. در این زمینه تلاشمان این بوده که نخست، نیروهای جوان، مؤمن و مستعد که آمادگی دارند تا در زمینه‌های فرهنگی و هنری فعالیت کنند، کشف کنیم و پرورش دهیم و در بسیاری از زمینه‌ها از جمله مالی، فکری، آموزشی و ... کمک می‌کنیم تا رشد یابند و وارد میدان فرهنگی و هنری کشور شوند و از ابزارهای هنری که بدون تردید یکی از رساترین ابزارها برای انتقال پیام است، بتوانند به بهترین وجه در راستای رشد و توسعه همین ارزش‌ها استفاده کنند و در این حوزه فعالیت کنند.

همچنین مراقبت‌هایی که باید در این زمینه داشته باشیم نیز باید مورد توجه قرار گیرند. در این مورد هم فعالیت­‌های ایجابی باید انجام داد که مثلا در حوزه کتاب باید کمک کنیم کتاب‌های ارزشی اعم از آن‌چه به‌عنوان کتاب دینی از آن یاد می‌کنیم و یا کتاب‌هایی که صبغه دینی مستقلی هم ندارند اما کتاب ارزشی هستند و در زمینه‌های اخلاقی و اجتماعی آموزنده‌اند، چاپ شود و بیشتر در جامعه رواج پیدا کند. کتاب‌هایی را هم که در حوزه دفاع مقدس و مقاومت تدوین می‌شوند، حمایت می‌کنیم و از طرفی هم باید مراقب باشیم احیانا برخی کتاب‌ها و نشریاتی که برای جامعه مضر است، وارد جامعه نشود.

در طول مدت‌زمانی هم که در وزارت ارشاد مسئولیت داشته‌ام، برخی از کتاب‌هایی را که همکاران ما بررسی و اجازه نشر نداده‌اند برای من فرستاده‌اند و مشاهده کردم؛ برخی از رمان‌هایی که تدوین شده با وجود این‌که این حس به وجود می‌آید که نویسنده آنها ذهن بسیار فعال و تیزی داشته و توانسته یک داستان را از ابتدا تا آخر به‌خوبی بپروراند، اما در عین حال به سمت مسائلی کشیده شده است که یا مسائل جنسی را به وضع مبتذلی مطرح کرده است یا برخی از مسائل الحادی را مطرح کرده یا مسائلی را که با منافع ملی کشور منافات دارد، مطرح کرده‌اند؛ این موارد از جمله مسائلی است که جزء وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

در حوزه موسیقی نیز به همین ترتیب است و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از موسیقی فاخر که مقام معظم رهبری نیز بارها بر آن تاکید فرموده‌اند، حمایت می‌شود. در عین حال باید مراقبت کنیم که برخی ترانه‌هایی که اشعار مبتذل در آن است و به حال جامعه مضر است یا موسیقی آن با مبانی ارزشی ما سازگار نیست، در جامعه نشر نیابد. در تلاش هستیم یک غذای سالم فکری در اختیار جامعه قرار گیرد؛ این کاری است که به نظر من باید در همه حوزه‌ها انجام شود و در حال حاضر در حوزه کتاب نیز در حال انجام است. در تمامی حوزه‌های دیگر از جمله سینمایی، هنرهای نمایشی و ... این مراقبت‌ها وجود دارد.

از دیگر تلاش‌ها در این زمینه این است که با هنرمندان تعامل برقرار کنیم تا آنها از نظر فکری به این نتیجه برسند که همه باید در جهت ترویج و توسعه ارزش‌های ملی و دینی حرکت کنیم زیرا در این زمینه با اجبار پیش نمی‌رویم.

چرا در طول یک سال اخیر برخی امیدی را پیدا کرده‌اند که در حوزه فرهنگی کشور می‌توانند برنامه‌های خاص خود را دنبال کنند اما سپس با موانعی روبه‌رو شده‌اند؟

امید پیدا کردن که در اصل اشکالی ندارد و ما نیز با عنوان دولت تدبیر و امید هستیم اما باید استعدادها را در مسیر صحیح هدایت کنیم و تاکنون آن‌چه مورد تأیید قرار گرفته، مجوز آن صادر شده است و مواردی که با معیارهای ما سازگار نبوده به هیچ وجه مجوزی برای آنها صادر نشده است.

نکته‌ای که باید به آن در این‌جا تأکید کنم این است که در گذشته برخی خرده‌گیری‌هایی صورت می‌گرفت که واقعا به جا نبوده است، اما در این دوره سعی شده چه در حوزه کتاب و چه در سایر حوزه‌هایی که ممیزی در آن صورت می‌گیرد از افراد دانشمند، اهل فکر و آشنا به این نوع مبانی استفاده کنیم که بی‌جهت سراغ برخی خرده‌گیری‌ها و سخت‌گیری‌ها نروند و امروز ناشران، نویسندگان، مؤلفان و ... احساس می‌کنند که دراین دوره خرده‌گیری‌های بی‌‌دلیل صورت نمی‌گیرد و آثار و کتب‌های آنها بی‌جهت نگه داشته نمی‌شوند.

به نظر من این امید ناشی از این است که به هر حال این افراد احساس می‌کنند یک فضای جدیدی ایجاد شده است، اما باید یادآور شوم این فضا در عین حال فضای مسئولانه است و این طور نیست که رها باشد و هر کسی هر طوری که می‌خواهد وارد این فضا شود و جولان بدهد و احیانا برخی از افکار و اندیشه‌های مغایر با ارزش‌های ملی را ترویج کنند.

آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه شبکه‌های اجتماعی برای تولید محتوا اقدامی انجام داده است؟

پاسخ پرسش شما را در ابتدای صحبت‌هایم اشاره کردم و دوباره تأکید می‌کنم که از نیروهای جوان و مستعدی که مؤمن به انقلاب نیز باشند؛ حمایت می‌شود البته وزارت ارشاد به عنوان یک نهاد حاکمیتی همه کسانی که در حوزه‌های مختلف وارد کار می‌شوند و آن کسی را که قلم به دست می‌گیرد و کتاب می‌نویسد یا نشریه‌ای چاپ می‌کند و یا به دنبال ساخت فیلمی است  در چارچوب قانون حمایت می‌کند اما اولویت‌های آن حمایت از نیروهای ارزشی و محتواهای ارزشی است.

در حوزه کتاب نیز همین روش وجود دارد و در دیگر بخش‌ها نیز این مراقبت‌ها وجود دارد و به طور طبیعی در وزارت ارشاد از هیچ نیرویی که به نوعی گفته می‌شود که با فتنه مرتبط است در هیچ رده‌ای تا به حال استفاده نکرده‌ایم.
 
در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی حداقل 2 بند به شکل مشخص به حوزه فرهنگی بر­می­گردد، یک بند 20 که ابلاغ شده که فرهنگ جهادی در حوزه اقتصادی باید ترویج و تبیین شود و دومی بحث گفتمان‌سازی برای اقتصاد مقاومتی است که دولت و نهادهای دولتی باید انجام دهند؛ از ابزارهای فرهنگی مثل فیلم، کتاب و یا همه ابزارهایی که در اختیارتان بوده است برای تبیین و گفتمان‌سازی و فرهنگ جهادی در حوزه اقتصاد مقاومتی چه استفاده‌­هایی کرده‌اید؟

از لحظه­‌ای که سیاست­‌های کلی اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد؛ بلافاصله رئیس جمهور محترم نیز آن‌را به دولت ابلاغ کرد و جلساتی هم در ریاست جمهوری در این مورد تشکیل شده و وظایفی که بر عهده هر وزارتخانه‌­ای بود به آنها ابلاغ شد. تقریبا یک بند از این سیاست‌ها مستقیما به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مربوط می‌شود و یکی دو بند آن هم به طور غیرمستقیم به این وزارتخانه مربوط می‌­شود. عمده این وظایف در زمینه مساله فرهنگ‌سازی است که ما هم در پی ابلاغ این مصوبه، کمیته ­ای را در وزارت ارشاد تشکیل دادیم با هدف پیگیری این امر که به طور مرتب در حال فعالیت است و نتایج اقدامات آن نیز هر چند وقت یک‌بار در جلساتی که در ریاست جمهوری توسط معاون اول رئیس‌جمهوری تشکیل می­‌شود، به صورت گزارش ارائه می‌­شود.

همه تلاش ما در این مورد این است که در چارچوب سیاست‌­هایی که مقام معظم رهبری ابلاغ فرموده­اند در جهت فرهنگ‌سازی، ایجاد وجدان کاری، مقابله با مصرف‌گرایی و فرهنگ مصرف‌گرایی از همه ابزارهایی که داریم استفاده کنیم. کتاب‌هایی که در این زمینه تدوین می­‌شوند یا کتاب­‌هایی را در این زمینه می­‌توان سفارش داد و فیلم­‌هایی که در این زمینه ساخته می­‌شود دنبال می­‌کنیم.

البته نقش صدا و سیما هم به‌عنوان یکی از دستگاه­‌های بسیار مؤثر در این زمینه و نقش آن در فرهنگ سازی را نباید فراموش کرد که با هماهنگی و همفکری که وزارت ارشاد با این سازمان دارد می­‌توانیم این کار را پیش ببریم. البته در آغاز کار هستیم و تا نتایج آن ظاهر شود طبیعتا یک مقدار زمان می­‌برد. اما به هر حال اقتصاد مقاومتی جزء وظایفی است که وزارت ارشاد با جدیت آن را دنبال می­‌کند.

وزارت ارشاد برای تقویت زبان فارسی چه اقداماتی انجام داده است؟

یکی از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گسترش زبان فارسی است. بخشی از این وظایف در حوزه خارج از کشور است که در گذشته سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی متولی این امر بود و هم اکنون نیز رایزن­‌های فرهنگی ما در خارج از کشور چنین وظیفه‌ای را دارند؛ همچنین در شورای عالی انقلاب فرهنگی بخشی از این کار بر عهده بنیاد سعدی است.

یکی از مواردی که در این زمینه بر آن توجه شده است و در حال پیگیری است، استفاده از واژه‌­های غیرفارسی و فرنگی است که متأسفانه به عنوان نام بسیاری از مراکز و فروشگاه­‌های کشور است. وزارت ارشاد به طور مرتب بر اساس قانون، ابلاغیه ارسال می­‌کند که با این‌گونه نامگذاری­‌ها برخورد شود. البته کار بسیار سنگین و دشواری است و با توجه به گسترش آن مراقبت‌هایی در بخش نشریات و روزنامه‌­ها به وجود آورده­‌ایم که به عنوان مثال می­‌توان به مسابقات نمایشگاه مطبوعات اشاره کنم که به نشریات و کسانی که درست‌نویسی می‌­کنند امتیازاتی تعلق می‌­گرفت و این یکی از توجهات وزارت ارشاد به زبان فارسی است.