به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) نشست نقد و بررسی رمان "حیاط خلوت" نوشته فرهاد حسن زاده، عصر دیروز (15 اسفند 88) با حضور حسن پارسایی به عنوان منتقد در فرهنگسرای پایداری برگزار شد.

حسن پارسایی، در ابتدای این نشست با بیان این که پديده جنگ به طور کلی و چه در زمينه انسانی و چه غیر انسانی نتایج مخربی دربر دارد و 2 معماري را برهم مي‌زند، اظهار داشت: معماری جغرافیای زندگی و معماری ذهن در نتيجه جنگ آسيب‌هاي زيان باري مي‌بينند. جنگ همانطور كه معماري شهرها را از بين مي‌برد با تخريب روح و روان،‌ گذشته و خاطرات انسان‌ها را نابود مي‌كند.

وی با اشاره به اين كه علاقه به گذشته و دوستی‌های گذشته در رمان "حیاط خلوت"، نوعی نوستالژی را در كتاب به وجود آورده، گفت: بازگشت به گذشته زمانی اتفاق مي‌افتد که راهی برای آینده وجود نداشته باشد كه در اين كتاب به زيبايي به تصوير كشيده شده است.

پارسايي به کاربردن تمثیل و خرده داستان‌ها را در جا انداختن موضوع در دل رمان موثر دانست و اظهار داشت: مساله ایثار، فداکاری و تعلق به میهن در وجود شخصیت‌های اصلی به شفافیت داستان افزوده است.

اين منتقد با بيان اين كه طرح رمان "حیاط خلوت" ساده و موضوع از قوت و نیرومندی برخوردار است، تصریح کرد: نویسنده محیط مرگ را به محیط زندگی تبدیل کرده و قدرت بيان اين وضعيت به ماندگاري اثر کمک شاياني می‌کند.

وی تاکید کرد: جغرافیای وسیع جنگ تحمیلی این امکان را برای نویسندگان فراهم کرده که به نقاط مختلف آن توجه کنند و تنوع در سوژه و پرداخت‌های متفاوت داستانی را در پی‌دارد.

پارسايي زبان زنده تصویری و واقع گرایانه را از نکات مثبت و برجسته رمان "حیاط خلوت" برشمرد و اظهار داشت: نويسنده گاهی جملات استعاری و تشبیهی به کار برده که همخوانی با متن ندارند و به ساختاری زبان آسیب رسانده‌اند.

اين منتقد با بیان این که رمان "حیاط خلوت" جامع و کثرت‌گراست، افزود: اين داستان از نظر زیبایی شناسی ظرفیت معنادار، چالش برانگیز و دلالت‌گری دارد. نویسنده موفق شده 6 کاراکتر خود را به خوبي شخصیت‌پردازی کند و علاوه بر پرداختن به لایه‌های بیرونی، لایه‌های درونی داستان را مورد توجه قرار دهد.

وی افزود: با توجه به سابقه نويسنده و نوع شخصيت پردازي در كتاب، این احتمال وجود دارد که نویسنده یکی از شخصیت‌های داستان و 6دوستي است كه بعد از سال‌ها با هم روبرو مي‌شوند. این داستان بهانه نويسنده براي بازگشت به گذشته و خاطرات خود بوده است.

پارسايي ژانر کتاب "حياط خلوت" را از نظر موضوعی جنگی و از نظر ادبی رئالیستی خواند و گفت: با توجه به برجستگی رمان براساس فرازهای فراوان و فرودهای اندکي كه دارد اعتنای قابل توجهی به این اثر نشده است.

اين منتقد يكي از عوامل بي‌توجهي به اين اثر را پرداختن به زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و تحليلي-روانشناختی جنگ دانست و ادامه داد: بسیاری از نگاه‌های منتقدان به ادبیات دفاع مقدس تک بعدی و یک سویه است و با نگاه کثرت‌گرا و استقرایی این دسته رمان‌ها همخوانی ندارد.

وی در پایان با اشاره به این که باید به ادبیات داستانی دفاع مقدس نگاهی کثرت‌گرا داشته باشیم تا به چشم‌انداز روشنی از این حوزه ادبی برسیم، خاطرنشان کرد: نگاه‌ نویسندگان و منتقدان به ادبیات حوزه دفاع مقدس باید دربر دارنده همه پدیده‌های سیاسی و اجتماعی جنگ باشد. چراکه زندگی یک پدیده بزرگ و حاصل تجمیع پدیده‌های متنوع و گوناگون است.

نشست نقد و بررسی کتاب "حیاط خلوت" نوشته فرهاد حسن زاده عصر 15 اسفند 88 در فرهنگسرای پایداری برگزار شد.

اين رمان از سال 1382 تاكنون توسط انتشارات ققنوس به 3 چاپ رسيده است.