سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب «هنرهای شگرف معماری» نوشته حسین زُمرشیدی تلاش کرده تا جلوه‌های متنوع و عمیق هنر معماری ایرانی را از منظرهای مختلف بررسی کند و ضمن پرداختن به جزئیات فنی، زمینه‌های زیبایی‌شناختی و تاریخی این هنر را به تصویر بکشد.

کتاب «هنرهای شگرف معماری» یک مرجع جامع، در زمینه بررسی عمیق و تخصصی هنر معماری ایرانی است. زمرشیدی با دقت و ظرافت، هنر آجرکاری، نقوش معقلی، خط بنایی و گره‌سازی را مورد بررسی قرار می‌دهد و علاوه بر توصیف جزئیات فنی، به ابعاد فرهنگی و تاریخی این هنرها نیز توجه می‌کند.

این اثر، به‌خصوص در فصل‌های مختلف خود، تلاش دارد تا ارتباط بین زیبایی‌شناسی و تکنیک‌های هنری را به نمایش بگذارد و نشان دهد که چگونه هنرهای مختلف در معماری ایرانی به‌هم پیوسته و یکپارچه عمل می‌کنند. زمرشیدی با بهره‌گیری از تجربیات خود و پژوهش‌های گسترده، به علاقه‌مندان و پژوهشگران امکان می‌دهد تا درکی عمیق‌تر از پیچیدگی‌های هنری و فرهنگی معماری ایرانی پیدا کنند.

کتاب شامل ۶ فصل است که هر یک به بررسی جنبه‌ای خاص از هنر معماری می‌پردازد. در فصل اول، نویسنده به نقش آجر در معماری ایرانی می‌پردازد و تنوع گلچین‌ها و نقوش آجری را بررسی می‌کند. زمرشیدی از تکنیک‌های مختلف طاق نماسازی، نقوش حصیری و جناغی و همچنین گلچین‌های آجری خفته و راسته سخن می‌گوید و روش‌های محاسبه و طراحی این نقوش را به‌طور مفصل توضیح می‌دهد.

در فصل دوم، نویسنده به نقوش گلچین معقلی می‌پردازد و اصول طراحی این نقوش را به‌طور دقیق بررسی می‌کند. فصل سوم نیز به گره‌های معقلی و پیوند آن‌ها با نقوش گلچین اختصاص دارد که در آن به توصیف دقیق و هندسه این گره‌ها پرداخته شده است. زمرشیدی با بهره‌گیری از علم هندسه، جزئیات و زیبایی‌های خاص این گره‌ها را در ساختارهای معماری مورد بررسی قرار می‌دهد. فصل چهارم به نقش خط معقلی اختصاص دارد. زمرشیدی حرکات خط کوفی و ویژگی‌های خط معقلی را بررسی می‌کند و به توصیف نقوش و قاب‌های مختلف این خط می‌پردازد. نویسنده در این فصل، چگونگی تأثیرات فرهنگی و تاریخی این خط بر هنر معماری را به تصویر می‌کشد و نحوه‌ی طراحی و پیاده‌سازی آن را توضیح می‌دهد. فصل‌های پنجم و ششم کتاب به خط بنایی و شش جعفری اختصاص دارند. زمرشیدی در این فصل‌ها، تحول و تکامل خط بنایی سه رگی و اصول طراحی آن را بررسی می‌کند و به تحلیل زیبایی‌شناختی و فرهنگی این خطوط می‌پردازد. او همچنین به چگونگی ترسیم خطوط شش جعفری و حرکات حروف آن می‌پردازد و از ویژگی‌های هنری و زیبایی‌شناسی این خط‌ها سخن می‌گوید.

در پیشگفتار کتاب به اهمیت ارزش‌های معماری پیش از اسلام در ایران و تأثیر آن‌ها بر شکل‌گیری معماری اسلامی اشاره می‌شود. زمرشیدی در این بخش به بررسی ارادت ویژه مردم ایران به خاندان پاک نبوت و تأثیر این ارادت بر خلق آثار بی‌نظیر معماری می‌پردازد. او تأکید می‌کند که آثار معماری ایرانی، به دلیل تلفیق علم، فلسفه دین و زیبایی‌شناسی معنوی، در سطح جهانی شهرت یافته‌اند و به‌ویژه در دوره‌های مختلف تاریخی، از سلجوقی گرفته تا صفوی، تنوع و زیبایی‌های چشمگیری را به نمایش گذاشته‌اند.

زمرشیدی در نهایت، با تأکید بر نقش هنرهای مختلف از جمله گچبری، کاشی‌کاری و آیینه‌کاری، به تأثیر آن‌ها بر زیبایی و تنوع معماری ایرانی می‌پردازد. او با اشاره به خط بنایی و گره‌سازی، هنری را توصیف می‌کند که نه تنها از نظر تکنیکی بلکه از نظر زیبایی‌شناختی نیز درخشان است و بر جذابیت آثار معماری اسلامی افزوده است.

در خاتمه، حسین زمرشیدی از افرادی که در تهیه این اثر با او همکاری کرده‌اند، قدردانی می‌کند و امید دارد که این کتاب به‌عنوان یک منبع ارزشمند برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های هنر، معماری و هنرهای سنتی مورد استفاده قرار گیرد. او با بیان اینکه این اثر، نتیجه سال‌ها تحقیق و مطالعه در زمینه معماری ایرانی است، به خوانندگان یادآور می‌شود که این کتاب، نه‌تنها یک اثر علمی، بلکه یک دفتر معنوی است که جلوه‌هایی از زیبایی‌های معماری را در خود دارد.

به‌طور کلی، «هنرهای شگرف معماری» اثری غنی و جامع است که به عمق زیبایی‌شناسی و تکنیک‌های هنری در معماری ایران می‌پردازد و به پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه، اطلاعات و بینش‌های عمیق و ارزشمندی ارائه می‌دهد.

کتاب «هنرهای شگرف معماری» نوشته حسین زُمرشیدی در نوبت اول ۱۴۰۳ با ۲۷۵ صفحه و ۱۰۰ نسخه به قیمت ۱۸۰ هزار تومان به همت انتشارات زُمرد منتشر شده است.