سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ اولین گردهمایی سراسری معاونین آموزشی دانشگاه‌ها و اساتید درس علوم و معارف دفاع مقدس و مقاومت یکشنبه ۱۰ تیر در موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سالن خلیج فارس برگزار شد.

سردار یعقوب زهدی، معاون امور تخصصی قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء گفت: درس دفاع مقدس که به همت شهید احمد سوداگر سال ۸۷ برنامه‌ریزی شد و در راستای تعاملاتی که با بخش آموزش عالی کشور صورت گرفت، بالاخره به مرحله به اجرا درآمد. من هم از همان موقع افتخار داشتم که در خدمت و معیت او بودم. کار مهم انتخاب و جذب استادان این درس در سراسر کشور به عهده بنده گذاشته شد که به اتفاق جمعی از پیشکسوتان ارتش و سپاه کمیسیون درس معارف دفاع مقدس تشکیل شد تا به امروز در حال فعالیت است.

او افزود: درس دفاع مقدس درست است که در زمره درس‌های آموزشی قرار گرفته است، اما گرایش و سنگینی آن به سمت تربیتی است. همچنین استادمحور تا جزوه و کتاب محور. به عبارتی استاد منشا تربیت دانشجو و حضورش در کلاس و شیوه برخورد و رفتارش، ولایت‌مداری و نگاهش زیر ذره‌بین دانشجویان به عنوان نماینده دفاع مقدس است. در واقع یک استاد دفاع مقدس در نگاه نخست فرهنگ دفاع مقدس را در خودش باید پیاده کرده باشد تا بخواهد آن را به دیگری عرضه کند.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: دانشجویان از ما سوال می‌کنند چهل سال پیش جنگی درگرفته و تمام شده است؛ الان ارتباط آن با ما در چه است؟ چه فایده‌ای برای ما دارد؟ ما باید در درس دفاع مقدس باید جواب این پرسش را بدهیم. درس دفاع مقدس صرفاً روایت یک جنگ نیست، هر چند آن را هم دربرمی‌گیرد، اما در کلاس درس باید از ابتدا تا انتهای جنگ تحلیلی درباره آن ارائه شود. هر چند درباره جنگ در کتاب‌ها و رسانه‌های مختلف جزئیاتی از جنگ وجود دارد، اما ناقص است. چون در هر روایتی به بعدی از جنگ اشاره شده که کامل نیست.

سردار زهدی گفت: ما در درس معارف باید سعی کنیم تصویر درستی از دفاع مقدس به دانشجو ارائه دهیم. هر چند کافی نیست و تازه اول راه است. مطلب اصلی این است که دفاع مقدس بخشی از هویت ملت ماست و تنها متعلق به افرادی نیست که در زمان جنگ جنگیدند و تمام شد و رفت! هر چند ما منت‌دارو مدیون آنها هستیم، اما دفاع مقدس متعلق به ملت ایران است.

جنگ؛ تنها بیان خاطره و تاریخ

سرتیپ نبی سهرابی؛ جانشین بنیاد حفظ و نشر آثار و ارزش‌های دفاع مقدس در ادامه این همایش گفت: هدف این است که جوانان و نوجوانان را با ارزش‌های دفاع مقدس آشنا کنیم و این برنامه با حضور شما در این نگاه است چگونه این مهم را اجرایی کند؟ ما چه کاری باید بکنیم که فرهنگ و ارزش‌های دفاع مقدس منتقل کنیم؟ آیا صرف روایت خاطرات مشکلات را حل می‌کند؟ آیا صرفاً گفتن تاریخ دفاع مقدس این فرهنگ به نسل امروز منتقل می‌شود؟

او افزود: ما باید به جز درس معارف و دفاع مقدس، درس دیگری هم اضافه کنیم؟ آیا باید ارزش‌های دفاع مقدس را با شیوه‌های جدید منتقل کنیم. تنها بیان خاطره و تاریخ نیست بلکه باید به شکلی باشد که خود را در جای جوان دفاع مقدس تصور کند و با آنها با غرور و افتخار بنگرد. چه ارزش‌هایی در دفاع مقدس بود که امروز باید بیان شود؟ در جبهه ها با فرمان امام در جنگ حاضر شدند و امروز باید فرمان‌پذیری از امام را به آنها بیاموزیم.

جانشین بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس اظهار کرد: از نکات دیگر پشتیبانی مردم در دفاع مقدس است. موقع همین کمک‌های مردمی در جبهه‌ها خاطراتی دارند و از آنها به‌جا مانده است. در کنار کمک‌های مردمی دست خط‌هایی هم می‌نوشتند که آن دست‌خط‌ها را سربازان در جبهه نگه می‌داشتند و حضور مردم را در کنار خود احساس می‌کرد.

سهرابی گفت: برای اینکه سهم خواهی در جنگ نشود. در کلاس‌های معارف دفاع مقدس باید از لفظ رزمندگان دفاع مقدس استفاده شود که مردم با هر لباسی در جنگ حاضر شدند و از کشور خود دفاع کردند. در کنار آنها مادرانی بودند که فرزندان خود را برای رفتن به جبهه بدرقه کردند و در غیاب مرد خانواده نقش او را به عهده گرفتند.

جانشین بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس افزود: آیا استادان درس دفاع مقدس توانستند این نقش را به دختران امروز منتقل کنند؟ نحوه جنگ و استفاده از موشک و تانک برای دختر مفید نیست، بلکه بیان فداکاری و رشادت مادر خانواده که فرزندان و شوهر خود را به جنگ فرستاد و خود همه امور خانه را به عهده گرفت، این رشادت باید در کلاس درس به دختر امروز منتقل شود.

او ادامه داد: کار ویژه استادان، درس معارف و دفاع مقدس این است که ارزش‌های دفاع مقدس را به نسل امروز منتقل کند و به فرموده مقام معظم رهبری باید جوان امروز به شکلی به دفاع مقدس نگاه کند که شما نگاه کردید.

درسی برای انتقال ارزش‌های جنگ

سرهنگ حمید حیدری؛ رییس پژوهش‌های بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گفت: رهبری در همه سخنرانی‌هایشان اشاره به دفاع مقدس دارند و آن انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به نسل جدید است و امروز درس معارف دفاع مقدس با نگاه بینشی در پی انتقال این ارزش‌هاست.

او افزود: شهید احمد سوداگر تلاش زیادی کرد که درس معارف را از دهه ۸۰ در دانشگاه‌ها ارائه کند و امروز با همت بنیاد در همه دانشگاه‌های این درس در میان دروس دانشگاه گنجانده شده است. البته درس معارف طی چند دوره آسیب‌شناسی و با مصوبه جدید ارائه شد و این مصوبه با امضای رییس‌جمهور شهید آماده ارائه در دانشگاه‌هاست.

رییس پژوهش‌های بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس عنوان کرد: علاوه بر درس معارف به صورت عمومی تلاش کردیم در پایه تحصیلی کارشناسی ارشد درس‌های تخصصی دفاع مقدس هم جای داده شود.

سرهنگ حمید حیدری گفت: بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس وظیفه شناسایی و معرفی استادان واحد شرایط را به عهده دارد که در این مرحله استادان جدید را انتخاب کرده تا در کنار استادان پیشکسوت تجربه بیاموزند و بتوانند این درس را به خوبی در کلاس‌های دانشگاه ارائه کنند.

نقش موزه جنگ در بیان جزئیات دفاع مقدس

دکتر محمد نقیب‌زاده؛ معاون پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری گفت: درس معارف دفاع مقدس الزامی شده است باید زیرساخت‌های آن با هماهنگی بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس انجام شود که در سال تحصیلی ۱۴۰۳ ارائه شود.

او افزود: به نظرم باید بخش آموزشی وزرات علوم و نماینده بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس درباره محتوای درس با هم هماهنگ شوند و محتوای آن طبق روش‌های نوین آموزشی باشد.

این نماینده وزارت علوم بیان کرد: نکته بعدی شیوه‌های نوین آموزش باید در نظر گرفته شود و جذابیت درس هم مهم است که چطور این درس ارائه شود. برای این درس ۱۶ جلسه تخصصی تعیین شده است حالا به نظرم باید روی این موضوع باید کار شود. چون ارائه درس تنها با بیان خاطرات ممکن نیست بلکه باید دانش فنی و تخصصی درهم آمیخته شود تا ارائه آن برای دانشجو جذاب و جالب باشد.

محمد نقیب‌زاده گفت: به نظرم همین موزه دفاع مقدس می‌تواند در ارایه درس دفاع مقدس مفید باشد که تنها درس به کلاس محدود نشود و بازدید از موزه همراه باشد.