ابراهیم فیاض عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با بیان اینکه اتفاقی که در انتخابات گذشته افتاد یک نقطه شروع بسیار بزرگی بود، گفت: انتخابات گذشته بازگشت به اول انقلاب و چپ اسلامی بود. درست است که در بدنه‌اش راست اسلامی و مدرنیسم راست هم هست. اما در کلیت این بازگشت به انقلاب بعد از چهل تا پنجاه سال، بازگشت معناداری است. این بازگشت هم توسط مذهبی‌های اصولگرا شروع نشده، بلکه چپ‌های اسلامی بازگشت را شروع کرده‌اند. در نتیجه این یک نکته اساسی اینجاست.
او ادامه داد: نکته بسیار مهم این است که این بازگشت، مثل اول انقلاب با قرآن‌خوانی و نهج‌البلاغه‌خوانی همراه است. اما این قرآن و نهج‌البلاغه‌خوانی هم فقط خواندن و شفاهی است. یک نوع حماسی خواندن در قالب سخنرانی کردن است که ما در رئیس جمهور منتخب هم داریم می‌بینیم. همین قصه اول انقلاب هم بود و همان نهج‌البلاغه‌خوانی و قرآن‌خوانی ابتدای انقلاب تبدیل به یک سری خشونت‌های شدید شد. علتش هم این بود که روش‌شناسی نداشت. این دولت هم اگر این نهج‌البلاغه‌خوانی را روشمند دنبال نکند فقط محمل راست و راست مدرن خواهد شد.
او گفت: همین الان داریم می‌بینیم که یک طیف راست مدرن به شدت امریکامحور برای قاپیدن همین نهج‌البلاغه‌خوانی رئیس جمهور، در کمین نشسته است. خود دولت که چپ اسلامی است، در بُعد خارجی باید رویکرد خود را به سمت اروپا ببرد و اروپامحوری را محور قرار بدهند نه امریکامحوری را. مثل دوم خرداد که این دولت هم ادامه دوم خرداد با یک نوع بازگشت به اول انقلاب است. یعنی اصل این دولت، دولت سوم اصلاحات است که بازگشت به اول انقلاب هم دارد.
فیاض افزود: ولی یک نکته هم وجود دارد. خود این دولت در ملاقاتی که با بعضی از روحانیون مسئول در کشور داشته اعلام کرده که ما می‌خواهیم نوسازی دینی ایجاد کنیم. این مدرنیزاسیون و نوسازی دینی اگر روشمند نباشد دوباره به شلوغ‌بازی و خشونت‌های اجتماعی منجر می‌شود و سبب تقویت جریان‌های بنیادگرا در شهرهایی مثل قم و مشهد خواهد شد. نوسازی دینی غیرروشمند، جریان‌های رادیکال به وجود می‌آورد که این سبب می‌شود خشونت به شدت اوج بگیرد.
او ادامه داد: برهمین اساس، آن کسانی این وسط برنده می‌شوند که از طیف راست مدرن و به شدت آمریکامحور هستند. دولت هم برای هنجارشکنی و جاده‌سازی برای آنها در زدن ارزش‌های دینی و سنتی که الان به صورت مقبول وجود دارد، محمل آنها می‌شود. اینجاست که چون این نوسازی دینی روشمند نیست، شکست خواهد خورد. کسی هم که در انتخابات آینده وارث این دولت خواهد شد، راست مدرن است که یک نوع آمریکامحوری و غرب‌گرایی شدید دارد. اینجاست که در مقابل اینها دوباره رادیکالیسم بنیادگرا اوج می‌گیرد و باعث خشونت‌ها خواهد شد که این خشونت‌ها در جامعه فزاینده می‌شود.
فیاض در پایان گفت: اگر دولت نتواند بحث‌هایی که در قالب عدالت‌محوری مطرح کرده است و سمت و سویی به اول انقلاب دارد را به روش‌شناسی تبدیل کنند، حتماً به شکست می‌خورد. بنابراین باید در ادامه از راست مدرن فاصله بگیرد.
نظر شما